Przewoźnicy kolejowi i zarządcy do końca czerwca muszą przedstawić Prezesowi UTK raporty w sprawie bezpieczeństwa za rok 2017. Należy pamiętać, że nawet złożenie przed dniem 30 czerwca raportu, który nie zawiera jednak wszystkich informacji wymaganych przez przepisy Ustawy o transporcie kolejowym, nie chroni przed karą pieniężną. Zdaniem Sądu Apelacyjnego w Warszawie, złożenie niekompletnego dokumentu różnoznaczne jest z niewypełnieniem obowiązku ustawowego.
Ustawa o transporcie kolejowym (art. 17a ust. 4) nakłada na zarządców i przewoźników kolejowych obowiązek przedstawiania Prezesowi UTK, w terminie do końca drugiego kwartału (30 czerwca), raportów w sprawie bezpieczeństwa za poprzedni rok kalendarzowy.
Zgodnie z przepisami (art. 17a ust. 5 Ustawy), raporty te powinny zawierać:
a. informacje dotyczące spełniania wewnętrznych wymagań bezpieczeństwa oraz realizacji programów poprawy bezpieczeństwa;
b. przedstawienie wspólnych wskaźników bezpieczeństwa (CSI);
c. zauważone nieprawidłowości i wnioski związane z eksploatacją kolei;
d. wyniki wewnętrznych audytów bezpieczeństwa.
Jednocześnie zarządca lub przewoźnik kolejowy, który nieterminowo przedłożył Prezesowi UTK raport w sprawie bezpieczeństwa, podlega karze pieniężnej.
Wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie
Kwestia kar pieniężnych za nieterminowe przedłożenie raportu w sprawie bezpieczeństwa była przedmiotem rozstrzygnięcia Sądu Apelacyjnego w Warszawie.
W omawianej sprawie przewoźnik kolejowy w wymaganym terminie (przed 30 czerwca roku kalendarzowego) złożył do Prezesa UTK Roczny raport w sprawie bezpieczeństwa na kolei za poprzedni rok kalendarzowy. W raporcie tym brakowało opisu wyników wewnętrznych audytów bezpieczeństwa, które zgodnie z przepisami Ustawy powinny być w raporcie zawarte.
Prezes Urzędu Transportu Kolejowego w konsekwencji nałożył na przewoźnika karę pieniężną za nieterminowe przedłożenie raportu bezpieczeństwa – pomimo że przed zakończeniem postępowania przedsiębiorca złożył informację uzupełniającą w zakresie wyników wewnętrznych audytów bezpieczeństwa.
Przewoźnik nie zgodził się z nałożeniem na niego kary. W ocenie przewoźnika kara pieniężna nie była należna, ponieważ terminowo złożył on raport, wprawdzie niekompletny, ale w późniejszym czasie uzupełniony. Sądy obu instancji podzieliły stanowisko Prezesa UTK.
Zdaniem Sądu Apelacyjnego, użyte w art. 17a ust. 5 Ustawy o transporcie kolejowym określenie „raporty w sprawie bezpieczeństwa, o których mowa w ust. 4, powinny zawierać:”, oznacza obowiązek zawarcia w raporcie wszystkich wymienionych w przepisie elementów, nie zaś jakąkolwiek w tym zakresie dowolność.”
Sąd stwierdził dalej, że „nie ma podstaw by przyjąć, że „niekompletny raport” należałoby traktować jako raport dotknięty brakami, co z kolei wyklucza możliwość uzupełniania tych braków w późniejszym czasie. Wynika to również z faktu, że termin określony w art. 17a ust. 4 Ustawy o transporcie kolejowym na złożenie raportu ma charakter materialnoprawny i jego przekroczenie każdorazowo oznacza niewypełnienie ustawowego obowiązku. Termin ten nie może być przedłużany ani przywracany.”
Tym samym złożenie niekompletnego raportu w sprawie bezpieczeństwa oznacza niedotrzymanie terminu ustawowego na jego złożenie, co skutkuje karą pieniężną. Osoby przygotowujące raporty powinny o tym pamiętać.
Omawiany wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 13 grudnia 2017 r., sygn. akt VII ACa 943/17 dostępny jest tu: https://www.saos.org.pl/judgments/336451