Do kwestii zwolnienia z opodatkowania gruntów pod linią kolejową po 1 stycznia 2017 r. odniósł się Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z lutego 2024 r.
Stan faktyczny
Decyzją z 2022 r. Burmistrz Miasta określił Spółce zobowiązanie w podatku od nieruchomości za 2020 r. w kwocie ponad 300 tys. zł.
Różnica między rozliczeniem podatku zadeklarowanym przez Skarżącą Spółkę a przyjętym w rozstrzygnięciu Burmistrza dotyczyła wyłącznie gruntów związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej, będących w użytkowaniu wieczystym Spółki, sklasyfikowanych w ewidencji gruntów i budynków jako „TK”, na których znajdują się elementy linii kolejowej posiadającej status o zawieszonych przewozach. Wskazany obiekt o powierzchni ponad 400 tys. m2 Spółka wskazała jako zwolniony z opodatkowania na podstawie przepisu art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (dalej: PodLokU).
Organ pierwszej instancji stanął na stanowisku, że zwolnieniem z opodatkowania podatkiem od nieruchomości objęte są jedynie elementy infrastruktury kolejowej – grunty, budynki i budowle, które zostały faktycznie udostępnione przewoźnikowi kolejowemu. W ocenie organu, przedmiotowa przesłanka nie została spełniona w przypadku spornym odcinku linii kolejowej w 2020 r., gdyż udostępnienie może dotyczyć wyłącznie czynnej infrastruktury kolejowej.
Z decyzją nie zgodziła się Spółka, która wniosła odwołanie i kolejne środki zaskarżenia, w rezultacie czego w sprawie rozstrzygał Naczelny Sąd Administracyjny.
Stanowisko Naczelnego Sądu Administracyjnego
W pierwszej kolejności podkreślić trzeba, iż w odniesieniu do analizowanego roku podatkowego 2020 należało zastosować brzmienie art. 7 ust. 1 pkt 1 nadane ustawą z dnia 16 listopada 2016 r. o zmianie ustawy o transporcie kolejowym oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2016 r. poz. 1923), obowiązujące od 1 stycznia 2017 r.
O zwolnieniach podatkowych w stanie prawnym przed 1 stycznia 2017 r. pisaliśmy w poprzednich wpisach na naszym Blogu.
Naczelny Sąd Administracyjny stanął w sprawie na stanowisku, iż w stanie prawnym obowiązującym od 1 stycznia 2017 r.: „Zwolnienie z podatku od nieruchomości obejmuje zatem tylko takie grunty, budynki oraz budowle tworzące infrastrukturę kolejową w rozumieniu ustawy z dnia 28 marca 2003 r. o transporcie kolejowym (Dz.U. z 2017 r. poz. 2117 ze zm.), która
1) jest faktycznie udostępniania przewoźnikom kolejowym lub
2) jest faktycznie wykorzystywana do przewozu osób lub
3) stanowi linie kolejowe o szerokości przekraczającej 1435 mm (okoliczność irrelewatna dla sprawy),
z zastrzeżeniem, że omawianemu zwolnieniu podlegają grunty rozumiane jako całe działki ewidencyjne, na których znajdują się budynki i budowle wchodzące w skład infrastruktury kolejowej w rozumieniu przepisów ustawy o transporcie kolejowym, udostępniane przewoźnikom kolejowym.
(…)
W kontekście pierwszej z przesłanek (pkt 1 lit. a) w orzecznictwie tutejszego Sądu oraz piśmiennictwie wskazuje się, że użyty zwrot „jest udostępniana przewoźnikom kolejowym” oznacza faktyczne umożliwienie korzystania z infrastruktury przez przewoźnika kolejowego (…), co stanowi istotną zmianę względem stanu prawnego sprzed 1 stycznia 2017 r., w którym obowiązek udostępnienia mógł mieć charakter wyłącznie potencjalny. Z tego względu należy podzielić ocenę zaprezentowaną przez organy podatkowe oraz zaakceptowaną przez Sąd pierwszej instancji, że celem wypełnienia przesłanki, o której mowa w art. 7 ust. 1 pkt 1 lit. a). PodLokU, w badanym roku podatkowym musi wystąpić faktyczne udostępnienie infrastruktury przewoźnikowi kolejowemu (choćby jednemu). Podobnie należy ocenić przesłankę zawartą w pkt 1 lit. b) omawianej regulacji. Aktualnie wyraźnie podkreśla się faktyczne („jest wykorzystywana”), a nie potencjalne („są przeznaczone”) wykorzystywanie infrastruktury do przewozu osób.„.
Orzeczenie to ma istotne znaczenie dla rynku, wobec konsekwencji podatkowych w przypadku utrwalenia poglądu w kolejnych orzeczeniach wydawanych w podobnych sprawach.