Prowadząc sprawy sądowe związane z kolejnictwem stykamy się od dawna z poważnym problemem niewystarczającej liczby biegłych wyspecjalizowanych w sprawach kolejowych. Na listach biegłych prowadzonych przez Sądy Okręgowe brakuje bardzo często specjalistów od taboru kolejowego (w tym zagadnień związanych z jego eksploatacją, oceną stanu technicznego, wyceną uszkodzeń czy kosztów naprawy), prowadzenia ruchu kolejowego (zasad prowadzenia ruchu i zasad pracy dyżurnych ruchu oraz maszynistów), infrastruktury kolejowej (w tym jej wyceny, oceny stopnia zużycia), automatyki i urządzeń sterowania ruchem kolejowym. W naszej praktyce spotykamy się cały czas z osobami posiadającymi ogromną wiedzę i doświadczenie z zakresu kolejnictwa, jest ich na kolei bardzo wiele. Zachęcamy Państwa do ubiegania się o funkcję biegłego sądowego – jest to funkcja nie tylko prestiżowa, ale również, jak wynika z naszych obserwacji, może być bardzo dobrze płatna.
Jak zostać biegłym?
Biegłych sądowych ustanawia Prezes Sądu Okręgowego. Wpisywani są oni na specjalną listę prowadzoną przez dany Sąd Okręgowy – biegłych z tej listy w sprawach sądowych wskazują następnie strony lub ich pełnomocnicy albo sądy prowadzące daną sprawę.
Wymogi pozwalające zostać biegłym sądowym nie są bardzo trudne do spełnienia – nie trzeba mieć tytułu profesorskiego albo kilkudziesięciu publikacji, żeby tę funkcję pełnić. Prezes Sądu Okręgowego może ustanowić biegłym osobę, która ukończyła 25 rok życia oraz posiada teoretyczne i praktyczne wiadomości specjalne z zakresu kolejnictwa (jest specjalistą).
Posiadanie wiadomości specjalnych należy w praktyce wykazać dokumentami, np. dyplomem ukończenia studiów, zaświadczeniami, świadectwami ukończenia kursów. Z pewnością pomocne będzie doświadczenie w pracach komisji kolejowych, praca na stanowiskach instruktorskich albo kontrolerskich, jako naczelnik sekcji, główny inżynier. W niektórych sądach wskazywany jest katalog dokumentów wymaganych od kandydatów do funkcji biegłego sądowego – dokładnych informacji warto szukać na stronach internetowych właściwych sądów okręgowych. Nie należy się przy tym zniechęcać, jeśli dany sąd surowo określa wymogi – biegłych z zakresu kolejnictwa brakuje i Prezes Sądu może łaskawym okiem patrzeć na ewentualnych kandydatów 🙂
Kadencja biegłego sądowego trwa 5 lat i można ją łączyć z pracą w spółce kolejowej albo na uczelni albo wykonywać będąc na emeryturze.
Co robi biegły?
Biegły sądowy w danej sprawie dostaje do oceny akta sprawy lub przedmiot oględzin (np. uszkodzoną jednostkę) oraz pytania sądu. Następnie odpowiada na te pytania w pisemnej opinii, która musi zawierać uzasadnienie.
Jeśli opinia będzie niepełna, sąd może zażądać jej uzupełnienia.
Ze względu na fakt, że z reguły jedna ze stron procesu jest niezadowolona z opinii biegłego (z natury rzeczy opinia biegłego najczęściej będzie korzystna dla jednej strony i niekorzystna dla drugiej) należy spodziewać się, że pełnomocnik reprezentujący tę stronę będzie podważał niekorzystną opinię wydaną w sprawie i trzeba jej będzie bronić. Czasami biegli są wzywani do sądu w celu ustnego wyjaśnienia opinii złożonej na piśmie na rozprawie, w obecności sądu oraz stron i ich pełnomocników. Po kilku takich wizytach w sądzie przestaje to być stresujące, więc proszę się tym nie zniechęcać. 🙂
Dlaczego warto zostać biegłym?
Wykonywanie funkcji biegłego sądowego jest prestiżowe i pozwala pogłębiać posiadaną specjalizację i zyskiwać dodatkowe doświadczenie. Z naszych obserwacji wynika również, że poziom wynagrodzenia, jaki otrzymują biegli za wykonywanie funkcji, zdecydowanie może być dodatkową motywacją do ubiegania się o tę funkcję dla pracowników kolei.
Niezależnie od tego, zwiększenie liczby biegłych w zakresie kolejnictwa pomoże ponieść jakość orzeczeń wydawanych w sprawach dotyczących kolei – biegły jest podstawową pomocą dla sądu w tych sprawach i na jego ustaleniach opiera się najczęściej orzeczenie sądu. Rola biegłego jest w tych sprawach szczególnie doniosła.
Treść rozporządzenia dot. biegłych sądowych
Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 24 stycznia 2005 r. w sprawie biegłych sądowych